Al vanaf 1992 is in de wet een verbod opgenomen op deelname aan alle wedstrijden en tentoonstellingen met gecoupeerde honden. Tot nu toe werd een uitzondering gemaakt op basis van eerdere rechtspraak voor een ingreep uit medische noodzaak, die was uitgevoerd in EU landen, als couperen in die landen nog mocht.
In 2024 komt er een nieuwe Wet aanpak dierenmishandeling en dierverwaarlozing. Hierin zal het verbod nadrukkelijker worden opgenomen, er zal geen uitzondering op basis van medische noodzaak meer worden toegestaan. In principe treedt het wetsvoorstel op 1 januari 2024 in werking. Maar omdat het wetsvoorstel uit verschillende onderdelen bestaat, hebben bepaalde onderdelen meer tijd nodig. De inwerkingtreding van het onderdeel in de wet dat het verbod uitbreidt op het vertonen van dieren die een ingreep (lees: couperen/amputeren) hebben ondergaan is zo’n onderdeel dat meer tijd nodig heeft. Dat betekent dat de wetsbepaling pas gevolgen heeft wanneer deze ingrepen bij AMvB (dat is lagere regelgeving) zijn aangewezen. Naar alle waarschijnlijkheid is die AMvB in de loop/eind 2024 afgerond. Daarna zal die direct in werking treden. Bij overtreding zal bestraffing volgen met een bestuurlijke boete.
Uit de memorie van toelichting: De medische noodzaak als uitzonderingsmogelijkheid werd op grote schaal misbruikt wat de reden is geweest om de uitzondering niet langer meer toe te staan.
Een gecoupeerde hond mag dan nog steeds worden gehouden en verkocht, maar mag niet meer deelnemen of worden toegelaten tot wedstrijden, tentoonstellingen of keuringen. Het betreft dus alle wedstrijdactiviteiten (o.a. werk, sport, jacht, show, keuring, demo’s etc.) Daarbij moet worden opgemerkt dat de wetgever geen onderscheid maakt tussen de begrippen couperen (schoonheidsideaal) en amputeren (medische noodzaak).
De uitzondering voor deelname aan wedstrijden, tentoonstellingen en keuringen met de medische verklaring van een diergeneeskundige noodzaak van couperen komt dus in de loop van 2024 te vervallen.
Daarnaast:
Per januari 2025 is bij FCI besluit een wereldwijd verbod van kracht om met gecoupeerde honden deel te nemen aan tentoonstellingen. Dit besluit staat los van de wetgeving en betreft dus alleen het showen van gecoupeerde honden.
Wat is dan de situatie in het overgangsjaar 2024?
Voor deelname aan wedstrijden, tentoonstellingen of keuringen is het nu ook al verboden maar is de uitzondering van de “medische noodzaak + uit ander EU land” nog mogelijk. Een organisatie mag – tot aan de inwerkingtreding van de AMvB in de loop van 2024 – zelf beslissen om op zijn eigen evenement deelname van gecoupeerde honden te verbieden óf toe te staan met dierenartsverklaring. Deze dierenartsverklaring bevat dan tenminste:
- Ras, geslacht, geboortedatum en identificatienummer (chipnummer) van de hond
- NAW gegevens en handtekening van de dierenarts
- Datum en medische noodzaak van couperen/amputeren
Voor de verenigingen die evenementen organiseren in de 2e helft van 2024 geldt dus dat zij er rekening mee moeten houden dat in die periode de AMvB in werking zal treden en er dus een algeheel verbod zal gelden op deelname van gecoupeerde honden aan wedstrijden en tentoonstellingen en keuringen.